Meteen naar de content

Fentanyl& Nitazenen: Harm Reduction



Risico op inname en overdosis: Omdat fentanyl en nitazenen zo sterk zijn en moeilijk te doseren, is er een extreem hoog risico op een fatale overdosis. De enige manier om fentanyl veilig in te nemen is onder strikt medisch toezicht. De dodelijke overdoseringen door fentanyl in Nederland kwamen doordat mensen medisch voorgeschreven fentanyl rookten of slikten.


Medisch voorgeschreven fentanyl is er in verschillende vormen.

  • Transdermale pleisters die gedurende 48-72 uur geleidelijk fentanyl vrijgeven
  • Transmucosale producten, die het mondslijmvlies gebruiken voor snelle absorptie:
  • Intraveneuze of intramusculaire injecties, meestal in een ziekenhuisomgeving voor acute pijn
  • Neussprays voor snelle verlichting van doorbraakpijn

Omdat geslikte fentanyl slecht en onvoorspelbaar wordt opgenomen, worden echte orale pillen niet gebruikt—transmucosale en transdermale toedieningssystemen zorgen voor een betrouwbare en gecontroleerde dosering.

overdose

Symptomen van een overdosis opioïden:

Blauwe/grijze lippen en nagels

Koude huid

Heel kleine pupillen

Verlies van bewustzijn

Borrelende ademhaling

Zeer verminderde of geen ademhaling



Symptomen van een overdosis opioïden:Wat kun je doen bij een overdosis opioïden?

  • Bel onmiddellijk 112 en volg de instructies van de hulpverlener op.
  • Probeer de persoon wakker te houden door een pijnprikkel toe te passen, bijvoorbeeld door met je knokkels over de ribben van de persoon te wrijven en stevig in zijn schouderspier te knijpen.
  • Als de persoon nog ademt: leg de persoon in een stabiele zijligging om verstikking te voorkomen en blijf bij de persoon tot medische hulp arriveert.
  • Als de persoon niet ademt, begin dan met reanimeren.
  • Als je toegang hebt tot Narcan/Naloxone, dien het dan toe.

Naloxone

Naloxon is de internationale gouden standaard als het gaat om het omkeren van de effecten van een overdosis opioïden. Het is een opioïde antagonist, wat betekent dat het de effecten van opioïden blokkeert. Het herstelt snel de ademhaling van een persoon en kan iemands leven redden. Naloxon wordt intraveneus, intramusculair of als neusspray toegediend. In het geval van fentanyl of nitazenen zijn vaak meerdere doses om de 2-3 minuten nodig om de effecten van een overdosis volledig om te keren.

naloxone in the netherlands

In Nederland is het gebruik van naloxon strikt gereguleerd. Het mag alleen worden vervoerd en toegediend door een arts met een klinische vergunning (ambulance, ziekenhuis, huisarts). Dit betekent dat het niet legaal is om naloxon mee te nemen of te kopen. Helaas is het ook niet verkrijgbaar in ruimtes waar drugs worden gebruikt. Daarom moet men in geval van een overdosis snel handelen.

Een ambulance bellen is de enige manier om toegang te krijgen tot Naloxone, een ademhalingsdepressie om te keren en een leven te redden.

drug testing

Chocolate chip cookie-effect

Het zogenaamde “chocolate chip cookie-effect” treedt op wanneer ultrakrachtige opioïden zoals fentanyl of nitazenen zich binden en ongelijkmatig door een partij straatheroïne verdelen, net als chocoladestukjes in koekjesdeeg. Als gevolg hiervan kan één klein portie heroïne een dodelijke “hot spot” bevatten, ook al lijkt de rest van de partij onversneden – waardoor het risico op een onverwachte overdosis dramatisch toeneemt.


Omdat fentanyl en nitazenen honderden keren sterker zijn dan heroïne, zijn microscopisch kleine concentratiepieken van belang: een enkel “chipje” kan fataal zijn. Zelfs fentanylteststrips kunnen deze hotspots missen als je maar één klein monster test, wat leidt tot valse negatieve uitslagen en een gevaarlijk vals gevoel van veiligheid.


Om het risico te beperken, raden richtlijnen voor schadebeperking aan om poedervormige drugs goed te mixen, meerdere kleine monsters van verschillende delen van de partij te testen en langzaam te titreren (beginnen met zeer kleine doses). Maar geen enkele strategie kan het risico op inname van fentanyl of nitazenen volledig uitsluiten als er een partij heroïne is hiermee is versneden.