Nederlands
English
Expertise
veldwerk
Alleen door in direct contact te staan met mensen die gebruiken, kun je goed signalen en trends oppikken, voorlichten en doorverwijzen. Veldwerk ligt daarom aan de basis van alle activiteiten van Mainline.
wat we doen
De veldwerkers van Mainline zijn te vinden op straat, in laagdrempelige maatschappelijke opvang, in de buurt van sekswerk- en swingplekken, in gebruiksruimtes, in penitentiaire inrichtingen, bij mensen die gebruiken thuis en online op relevante fora. We richten ons vooral op kwetsbare groepen in de marges van de samenleving, zoals mensen zonder huis, mensen met ernstige psychische problemen, mensen zonder verblijfsvergunning, sekswerkers en mensen met problematisch druggebruik. We bereiken mensen die anders mogelijk geen toegang zouden hebben tot zorg en voorlichting. Door het directe contact hebben onze veldwerkers ook een belangrijke signaleerfunctie. Ze documenteren nieuwe drugstrends en sociale en juridische problematiek onder mensen die drugs gebruiken.
Het belang van veldwerk
Ons veldwerk maakt het mogelijk om harm reduction naar mensen toe te brengen. We maken voorlichting en ondersteuning toegankelijk voor mensen die anders mogelijk nooit in contact zouden komen met gezondheidszorg of voorlichting over veilig druggebruik. En dat is van vitaal belang voor mensen die drugs gebruiken. Door actief de straat op te gaan en aanwezig te zijn op plaatsen waar druggebruik plaatsvindt, verlagen we de drempel voor hulp en ondersteuning. Vanuit een onafhankelijke positie horen we wat er speelt en wat mensen nodig hebben.
De veldwerkers hebben een signalerende functie, dankzij de kennis over wat er speelt onder mensen die drugs gebruiken, inclusief nieuwe drugs en trends in gebruik. Ook tekortkomingen in beleid voor en de ondersteuning van mensen die drugs gebruiken worden door het veldwerk snel opgemerkt. We delen deze bevindingen met lokale beleidsmakers, politici en zorginstanties en trekken aan de bel als we mogelijke nieuwe gezondheidsrisico’s waarnemen, of een lacune in het zorgaanbod. Het veldwerk stelt ons bovendien in staat om onze opgedane kennis praktisch in te zetten, bijvoorbeeld in trainingen.
diensten op locatie
In plaats van een moralistische aanpak te hanteren, hebben onze veldwerkers een praktische en doeltreffende benadering. We kunnen directe interventies doen om de risico’s van druggebruik te verminderen. Zo distribueren de veldwerkers schone naalden, basepijpjes en andere materialen. Daarnaast verspreiden we ook voorlichtingsmateriaal en ons informatieve Mainline magazine.
Met ons veldwerk bieden wij outreachend, op locatie, de volgende diensten:
- Een luisterend oor
Mainline is al jaren een vertrouwd gezicht. Door zonder achterliggende agenda het gesprek aan te gaan, bouwen de veldwerkers van Mainline aan vertrouwensrelaties met de mensen die ze ontmoeten. Dit vertrouwen is essentieel om open en eerlijk gesprekken te voeren over druggebruik en gezondheid. De veldwerkers nemen de tijd en zorgen dat ieder zich gehoord en gewaardeerd voelt.
- Gezondheidsvoorlichting
In onze voorlichting stimuleren wij veiliger gebruik met als doel infectieziekten en gezondheidsschade te voorkomen en de kwaliteit van leven te vergroten. De informatie die we bieden is vrijblijvend en onbevooroordeeld.
- Verwijzing naar passende hulpverlening
Als mensen die drugs gebruiken een hulpvraag hebben, zijn we present. Soms willen mensen ondersteuning, maar weten ze niet goed waar ze terecht kunnen. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om medische zorg, tandzorg, hulp bij het aanpakken van huisvestingsproblemen of juridische problemen, of hulp bij het minderen of stoppen met gebruik. De veldwerkers van Mainline kunnen desgevraagd meedenken en doorverwijzen naar de juiste instanties.
- Lichte (herstel)ondersteuning
Veldwerk gaat verder dan het bieden van fysieke hulp. Het gaat ook om het empoweren van individuen om controle te nemen over hun eigen gezondheid en welzijn. Door mensen te voorzien van kennis en hulpmiddelen, helpen we hen om beter geïnformeerde keuzes te maken en de regie over hun leven terug te nemen. De veldwerkers van Mainline bieden ook individuele consulten aan mensen die drugs gebruiken of professionals die met hen werken. Dit doen we live, online of telefonisch. Deze consulten worden gevoerd op basis van de presentiemethode en motiverende gespreksvoering. Ze zijn altijd schadebeperkend en/of herstelondersteunend van aard.
Veldwerkdoelgroepen
De geschiedenis van Mainline is nauw verweven met de opkomst van heroïnegebruik in de jaren tachtig en negentig in Nederland. In 1991 gingen drie activistische mannen de Amsterdamse straten op met schone spuiten en een voorlichtingsmagazine voor en door mensen die gebruiken. En zo werd Mainline geboren. Al gauw breidde de harm reductionwerkzaamheden en het werkterrein van Mainline zich uit, maar de expertise in heroïnegebruik is gebleven.
Mensen die heroïne injecteren worden ook wel onder de “klassieke doelgroep” van harm reduction geschaard. Het is een ouder wordende groep en de zorgnoden groeien mee. Onze veldwerkers onderhouden een sterke band met deze doelgroep en houden vinger aan de pols wat betreft de behoeften aan zorg en ondersteuning.
Verschillende risicofactoren vergroten de kwetsbaarheid van (nieuwe) groepen migranten voor problematisch druggebruik. Deze risicofactoren omvatten traumatische ervaringen, een geïsoleerde positie in de maatschappij, werkloosheid, dakloosheid en armoede. Gezondheidszorg en gemeenten staan voor de urgente vraag hoe zij in de behoeften van deze mensen kunnen voorzien.
De veldwerkers van Mainline zijn veel op straat te vinden en proberen de situatie van verschillende groepen migranten in kaart te brengen. Dit stelt ons in staat om op feiten gebaseerde interventies te ontwikkelen. We werken nauw samen met lokale overheden en gemeenschappen om een gecoördineerde respons te creëren. Mainline maakt zich hard voor betere toegankelijkheid tot essentiële diensten, ook voor mensen zonder papieren of zorgverzekering.
In recente jaren is het gebruik van stimulerende middelen wereldwijd toegenomen. Dit onderstreept de dringende behoefte aan doeltreffende harm reduction strategieën. In Nederland is er de “klassieke doelgroep” van mensen die basecoke gebruiken en bekend zijn in de maatschappelijke opvang. Daarnaast zien we echter een stijging in het gebruik van basecoke en meth onder mensen die niet bekend zijn bij zorginstanties. De veldwerkers spreken hen op straat, op afterparties en online.
Buiten Nederland zijn veel harm reductionprogramma’s voornamelijk gericht op mensen die heroïne injecteren en zien we dat mensen die stimulanten gebruiken en niet injecteren beperktere toegang tot harm reductiondiensten hebben. Dit ondanks dat mensen die stimulanten gebruiken vaak te maken hebben met diverse gezondheids- en sociale problemen. Daarom heeft Mainline verschillende harm reductioninterventies ontwikkeld gericht op deze doelgroep. Deze groep heeft unieke behoeften en uitdagingen, zoals specifieke aandacht voor de mentale effecten, gezonde slaapgewoonten, voeding en tandheelkundige hygiëne. Door in nauw contact te staan met mensen die stimulanten gebruiken, is Mainline in staat effectieve ondersteuning te bieden en beleidsadvies te geven.
Mainline werkt met jongvolwassenen tussen de 18 en 35 jaar die drugs gebruiken. We richten ons op jongeren die vaak met veel verschillende uitdagingen tegelijk moeten dealen, denk aan: dakloosheid, schulden, conflicten en psychische problemen. Het behouden van een balans in druggebruik kan ingewikkeld zijn in zulke situaties. Mainline biedt een luisterend oor, geeft gedegen voorlichting en signaleert lacunes in hulpverlening.
Om deze jongeren te bereiken, werken we met jongvolwassen ervaringsdeskundigen die hun leeftijdsgenoten bereiken met voorlichting. Deze peer-to-peer voorlichting wordt door de doelgroep vaak als geloofwaardiger ervaren omdat ervaringswerkers de problemen en ervaringen met drugs kennen. Ze spreken dezelfde taal, begrijpen de aantrekkingskracht van de middelen en de moeilijkheden waar deze jongeren mee te maken kunnen krijgen.
Mainline maakt zich hard voor het verbeteren van de positie van vrouwen die drugs gebruiken. Vrouwen die drugs gebruiken ervaren vaak een dubbel stigma – ze hebben te maken met vooroordelen over zowel hun gender als hun status als persoon die drugs gebruikt. Dit heeft een grote invloed op de beschikbaarheid en toegankelijkheid van diensten die op hen zijn gericht. Daarnaast hebben vrouwen vaak met bijkomende problemen te maken die specifieke ondersteuning behoeven, zoals met seksueel geweld, sociaaleconomische ongelijkheid en grotere fysieke risico’s.
Mainline heeft jarenlange ervaring met het bereiken van vrouwen die drugs gebruiken en heeft verschillende harm reduction interventies ontwikkeld gericht op vrouwen. Ook voert Mainline wereldwijd scans uit om de zorgbehoeften van vrouwen die drugs gebruiken in een bepaalde regio in kaart te brengen.
Vrouwelijke sekswerkers die drugs gebruiken worden nog meer gemarginaliseerd en hebben vaak niet tot nauwelijks toegang tot zorg en harm reductionprogramma’s. De veldwerkers van Mainline zijn met regelmaat te vinden op tippelzones in Nederland. Ook internationaal werkt Mainline veel samen met community-led vrouwenorganisaties die werken aan de verbetering van harm reductiondiensten voor sekswerkers.
Dak- en thuislozen staan voor talloze uitdagingen, waaronder mentale problemen en sociaal isolement. Lang niet alle daklozen gebruiken drugs, maar uit recent onderzoek blijkt dat meer dan de helft van hen dat wel doet. Vaak in een poging om emotioneel grip te krijgen op hun leven. Maar ook om door te kunnen lopen, of in de nacht alert te kunnen zijn. Het leven op straat en in de nachtopvang is hard en vermoeiend. De veldwerkers van Mainline gaan de straat op om deze mensen te bereiken, te luisteren naar hun verhalen en hen te voorzien van de nodige hulp en middelen.
Mainline beoogt het bewustzijn te vergroten van de complexe problemen waarmee dak- en thuislozen te maken hebben. We pleiten voor een verandering in het beleid en werken samen met andere organisaties om duurzame oplossingen te vinden.